- Szczegóły
- Opublikowano: wtorek, 09, styczeń 2018 14:04
Sto lat tradycji – historia i dzień dzisiejszy Szkoły Podstawowej nr 1 im. Bohaterów Powstania Styczniowego w Radzyniu Podlaskim
Najstarsza szkoła w regionie
Szkoła Podstawowa nr 1 im. Bohaterów Powstania Styczniowego jest najstarszą placówką oświatową w naszym mieście i regionie. Początki sięgają roku 1818, kiedy to księżna Anna Jadwiga Sapieżyna z Zamoyskich założyła w Radzyniu szkołę elementarną, zapewniła jej pomieszczenie w radzyńskim pałacu i utrzymanie. Z przerwami spowodowanymi zarządzeniami rusyfikacyjnymi przetrwała ona aż do końca I wojny światowej.
W 1918 r. powstała polska szkoła powszechna siedmioklasowa mieszcząca się w pałacu Potockich i kwaterach prywatnych. Po wybudowaniu nowego gmachu szkolnego w 1935 r. rozdzielono szkołę na dwie placówki mieszczące się w jednym budynku.
Trudne czasy
W czasie II wojny światowej szkołę zajęły wojska niemieckie. Budynek zdewastowano, zniszczono sprzęt i pomoce. Z rąk okupanta za tajne nauczanie poniosło śmierć 6. nauczycieli, których nazwiska przypomina tablica pamiątkowa odsłonięta w roku 1969 w trzydziestą rocznicę agresji hitlerowskiej na Polskę. Są to: Wiktor Knapik, Feliks Orluk, Apolonia Siudaj, Michał Lisowski, Władysław Żelazko i Marian Kaszycki.
Koniec lipca 1944 r. przyniósł miastu wyzwolenie i już 1 września 1944 r. w bardzo trudnych warunkach rozpoczęła się nauka. II piętro zajmowała Szkoła Handlowa. Na I piętrze w 8 izbach uczyło się ponad 500 uczniów. Parter był zniszczony. Rozwalone piece, okna bez szyb, proste ławy i stoły zbite z desek – to całe wyposażenie szkoły. Przez szereg kolejnych lat trwało usuwanie zniszczeń wojennych.
W pierwszych latach powojennych placówka przeszła reorganizację. Utworzono dwie szkoły podstawowe mieszczące się w jednym budynku – łącznie 28 oddziałów. Nauka odbywała się na trzy zmiany od 800 do 1700. Konieczność rozbudowy szkoły stała się problemem pierwszoplanowym.
Czas budowy
W roku szkolnym 1956/57 z inicjatywy ówczesnego kierownika Stanisława Jarmuła powstał Społeczny Komitet Budowy Szkoły. Wyremontowano starą część budynku, założono kanalizację. W 1959 roku oddano do użytku II piętro, 10 stycznia 1960 roku oddano pierwsze, a 29 kwietnia 1960 roku – całość budynku. 28 grudnia 1961 roku ukończono budowę sali gimnastycznej, zaś 9 września 1961 roku oddzielnego pawilonu, w którym umieszczono wzorcowo wyposażoną pracownię biologiczną i pokój hodowlany. 1 czerwca 1968 roku oddano do użytku nowoczesny na owe czasy kompleks sportowy, do którego należało boisko asfaltowe o powierzchni 2000 m2 z umywalnią, szatnią, dwie zielone sale gimnastyczne i plac zabaw. W 1984 roku dobudowano piętro nad pawilonem biologicznym, w którym usytuowano świetlicę i bibliotekę. W łączniku z główną bryłą szkoły zainstalowano szatnie.
„Zwycięstwa ojców utrwalamy nauką i pracą”
20 maja 1948 roku społeczeństwo radzyńskie ufundowało szkole sztandar. Z inicjatywy dyrektora Stanisława Jarmuła w latach 60. ubiegłego stulecia szkoła uczestniczyła w Lubelskim Eksperymencie Pedagogicznym kierowanym przez prof. Konstantego Lecha. W styczniu 1963 roku w 100. rocznicę wybuchu powstania styczniowego szkoła otrzymała imię Bohaterów Powstania Styczniowego. Rok 1963 zapoczątkował też, trwającą blisko 40 lat, współpracę z Filharmonią Lubelską im. Henryka Wieniawskiego.
W roku 1965 szkoła została włączona do grona placówek wiodących w ówczesnym województwie lubelskim. W 1967 r. otrzymała „Odznakę Tysiąclecia Państwa Polskiego”. 22 maja 1969 r. Szczep Harcerski „Więź” przyjął imię Romualda Traugutta. W 1973 roku szkoła otrzymała nowy sztandar, na którym widnieje hasło: „Zwycięstwa ojców utrwalamy nauką i pracą”.
Od roku szkolnego 1973/74 placówka zaczęła pełnić funkcję Zbiorczej Szkoły Gminnej. Podporządkowano jej 12 szkół, 4 przedszkola i Państwowy Dom Dziecka. W tej strukturze organizacyjnej szkoła funkcjonowała do września 1984 roku.
W 1981 roku została wyróżniona Medalem Komisji Edukacji Narodowej. 26 stycznia 1985 r. – medalem „Za Zasługi dla Województwa Bialskopodlaskiego” przyznanym przez Wojewódzką Radę Narodową.
Pod kierunkiem dra Stanisław Jarmuła szkoła osiągnęła wysoki poziom dydaktyczny i wychowawczy, a powiązanie placówki z ośrodkami naukowymi oraz innymi przodującymi szkołami w kraju zaowocowały wejściem „Jedynki” w roku 1989 do Klubu Przodujących Szkół.
Po przemianie ustrojowej
30 czerwca 1991 roku po 40 latach kierowania szkołą odchodzi na emeryturę dr Stanisław Jarmuł. Dyrektorem szkoły zostaje Andrzej Kotyła. W roku szkolnym 1995/96 według klasyfikacji pisma „Płomyczek” Szkoła Podstawowa nr 1 w Radzyniu Podlaskim znajduje się w gronie najlepszych szkół w Polsce, zajmując trzecią lokatę i drugą w ówczesnym województwie bialskopodlaskim. W szkole funkcjonują koła zainteresowań, działa prężnie SKS, szczep harcerski „Więź”. Podsumowaniem działalności drużyn harcerskich była organizacja akcji letniej i zimowej – 11 obozów harcerskich pod namiotami nad jeziorem w lesie, a także zimowiska w górach (Rabka, Iwonicz).Rok szkolny 1998/99 – dyrektorem szkoły zostaje Jadwiga Wójcik.
XXI wiek
Początek nowego stulecia to jednocześnie reforma oświaty zmieniająca strukturę organizacyjną szkoły. W 1999 roku II piętro budynku zajmuje Gimnazjum nr 1. W pozostałej części mieści się sześcioklasowa szkoła podstawowa, którą od 1999 roku kieruje Andrzej Marciniuk. Placówka nadal pielęgnuje tradycje „Jedynki”. Ciągle trwają starania o poprawę warunków pracy i nauki: nowa elewacja budynku, remont wejścia głównego, dolnego korytarza, sali gimnastycznej, stołówki, świetlicy i kuchni, wymiana parkietu na I piętrze i w niektórych salach. Pracownie są na bieżąco malowane.
Jesteśmy spadkobiercami tradycji
Od 2012 roku funkcję dyrektora Szkoły Podstawowej nr 1 pełni Danuta Bukryj-Pałka. Zmienia się otoczenie szkoły. Na miejscu asfaltowego boiska powstają dwa ze sztuczną nawierzchnią. Dla najmłodszych zbudowano nowoczesny plac zabaw. Szkoła została na nowo skomputeryzowana – utworzono dwie pracownie komputerowe i centrum multimedialne w bibliotece.
W 2017 roku rozpoczęto budowę hali sportowej, której oddanie do użytku zaplanowane jest na październik 2018 roku.
Szkoła realizuje projekty unijne i programy edukacyjne. Zapewnia bogatą ofertę edukacyjną, m.in. indywidualne podejście do każdego ucznia, nauczanie wspomagające, zajęcia rewalidacyjne, a także zajęcia wyrównawcze oraz rozwijające talenty uczniów, różnorodne formy zajęć pozalekcyjnych: artystycznych, sportowych, humanistycznych, matematycznych, przyrodniczych, informatycznych, językowych, udział w koncertach umuzykalniających, wyjazdy na „zielone szkoły”, wycieczki turystyczno-krajoznawcze, obozy letnie i zimowe (nauka jazdy na nartach), biwaki, wyjazdy na basen. Bogatą ofertę edukacyjno-wychowawczą wzbogaca funkcjonowanie świetlicy, której celem jest zapewnienie uczniom zorganizowanej opieki bezpośrednio przed i po zajęciach dydaktycznych. W szkole funkcjonuje profesjonalna kuchnia i stołówka.
1 września 2017 roku szkoła w wyniku reformy oświaty przechodzi ponowną reorganizację stając się szkołą ośmioklasową. Placówka dysponuje wysoko wykwalifikowaną kadrą pedagogiczną, która ustawicznie doskonali się i podnosi swoje umiejętności. Nadal najważniejszy jest uczeń i jego prawidłowy rozwój. Szkoła nie zapomina o wpajaniu wartości i kultywowaniu tradycji. Wyniki osiągane przez młodzież stawiają Szkołę Podstawową nr 1 w Radzyniu Podlaskim wśród najlepszych w naszym województwie.
Opracowanie tekstu: Teresa Łukaszczuk